به گزارش آوای اقتصاد; بانکهای مرکزی به عنوان نهادهای نظارتی مستقل شناخته میشوند که وظیفه اصلی آنها حفظ ثبات پولی، مدیریت ذخایر مالی و کمک به تحقق اولویتهای رشد اقتصادی در کشورهای خود است. این نهادها همچنین سپردههای دولتها و بانکها را قبول کرده و به بانکهای تجاری و مؤسسات مالی، در چارچوبهای قانونی، وام میدهند.
در حال حاضر، بسیاری از کشورها از جمله چین، سوئد، ایالات متحده، عربستان سعودی و امارات به دنبال توسعه مدلهای دیجیتال بانکهای مرکزی خود و افزایش استفاده از پول محلی در معاملات بینالمللی هستند. بانک مرکزی دیجیتال به نوعی ارز دیجیتال است که به کاربران امکان میدهد تراکنشها را به شکل کارآمدتری انجام دهند و به عنوان جایگزینی برای پول کاغذی و کارتهای اعتباری عمل کند. این روند شامل استفاده از هوش مصنوعی برای جمعآوری، تحلیل و گزارشگیری مالی و ارتباط با موسسات مالی تحت نظارت بانک مرکزی نیز میشود.
ظهور نیاز به بانکهای مرکزی دیجیتال (CBDC) به عنوان یک گزینه کلیدی برای کشورها، به ویژه در زمینه توسعه سریع فناوریهای مالی و تجاری، باعث شده است تا مؤسسات مالی به سمت پذیرش این ارزها گرایش پیدا کنند. این تحول به تغییرات اساسی در سیستم پرداخت جهانی، بهبود شمول مالی و افزایش ثبات سیستم مالی جهانی منجر شده است.
بانکهای مرکزی دیجیتال خدمات زیادی ارائه میدهند که میتواند نحوه تعامل میان افراد، مؤسسات مالی و کشورها را متحول کند. یکی از این خدمات، ایجاد یک سیستم پرداخت فوری، چه در سطح داخلی و چه بینالمللی، بر پایه فناوری دفتر کل توزیعشده است که امکان ثبت تراکنشها با سرعت و بهرهوری بالا را فراهم میکند. این ویژگی باعث تسهیل و تسریع در انجام تراکنشها میشود.
دومین خدمت، افزایش شمول مالی است که به افراد و مناطقی که به بانکهای سنتی دسترسی ندارند، امکان میدهد از طریق برنامههای دیجیتالی به سیستم مالی رسمی بپیوندند. سومین خدمت توانمندسازی ابزارهای پیشرفته سیاست پولی برای کنترل دقیقتر تورم و تنظیم حجم پول است که از طریق برنامهریزی هوشمند انجام میشود.
بانکهای مرکزی دیجیتال همچنین میتوانند به تقویت مبارزه با جرایم مالی کمک کنند، زیرا ارز دیجیتال ردیابی تراکنشها را تسهیل کرده و توانایی دولتها را برای مبارزه با پولشویی افزایش میدهد. علاوه بر این، این بانکها هزینه تراکنشها را کاهش داده و وابستگی به واسطههای مالی را کاهش میدهند.
مزایای بانکهای مرکزی دیجیتال شامل انعطافپذیری و کارایی است که بر پایه فناوریهای نوین مانند بلاکچین و سوابق توزیعشده قرار دارد. این ویژگیها باعث افزایش سرعت و کارایی عملیات مالی میشود و بر خلاف سیستمهای سنتی، سطوح بالاتری از کارایی و انعطافپذیری را ارائه میدهند.
ادغام با اقتصاد دیجیتال و همسویی با روند جهانی تقویت این اقتصاد، امکان انجام سریع و مؤثر تراکنشها را افزایش میدهد و فرصتهای بیشتری را در بخشهای مختلف اقتصادی فراهم میکند. همچنین، مدیریت نقدینگی و سیاست پولی بهبود یافته و شفافیت در جریان نقدینگی ایجاد میشود که به دستیابی به ثبات مالی موثرتر کمک میکند.
با وجود مزایای فراوان، چالشهایی نیز وجود دارد که شامل نیاز به مدرنسازی قوانین و زیرساختهای مالی و مقابله با حملات سایبری است. بانکهای مرکزی دیجیتال فرصتهایی برای بهروزرسانی سیستم مالی جهانی در پی تغییرات فناوری ایجاد میکنند و ممکن است ابزارهای جدیدی برای افزایش شمول مالی و بهبود مدیریت ریسک فراهم آورند.
در نهایت، این نهادها باید با چالشهایی مانند حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران، نوسانات اقتصادی و نیاز به سازگاری مقرراتی مواجه شوند. در عین حال، ایده بانک مرکزی دیجیتال نمایانگر آغاز تحولی جدید در سیستم مالی جهانی است که دولتها باید با در نظر گرفتن امنیت و حریم خصوصی، به آن روی بیاورند. به طور کلی، آینده روشن است و بانکهای مرکزی دیجیتال به زودی بخش مهمی از اقتصاد جهانی خواهند بود.
