به گزارش آوای اقتصاد; چالش‌های بدمصرفی در صنعت گاز به‌طور گسترده‌ای در فرآیندهای تولید، انتقال و مصرف مشاهده می‌شود. استفاده از فناوری‌های قدیمی و ناکارآمد در پالایشگاه‌ها، نشت گاز از خطوط انتقال و مصرف غیر بهینه در بخش‌های خانگی و صنعتی، منجر به هدررفت گسترده گاز می‌شود. طبق آمار، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از گاز تولیدی در برخی فرآیندهای انتقال و توزیع به هدر می‌رود. این هدررفت نه تنها منابع ملی را به خطر می‌اندازد، بلکه بر تولید گازهای گلخانه‌ای و تغییرات اقلیمی نیز تأثیرات مخربی دارد.
در سال ۱۴۰۲، ایران حدود ۱۸.۴ میلیارد متر مکعب گاز را به دلیل فلرینگ (سوزاندن گازهای همراه نفت) از دست داد، که معادل ۴۲ میلیون متر مکعب در روز است. این کشور در زمینه هدررفت گاز در رتبه دوم جهانی قرار دارد. همچنین، حدود ۶۰ تا ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز به دلیل نشت و فرسودگی زیرساخت‌ها هدر می‌رود که این مقدار تقریباً ۲۵ درصد از کل تولید سالانه گاز ایران را تشکیل می‌دهد.
برای مقابله با بدمصرفی و کاهش هدررفت گاز، اقداماتی در حال انجام است که جمع‌آوری گازهای همراه نفت یکی از این اقدامات است. هدف برنامه‌ریزی شده برای سال ۱۴۰۳، جمع‌آوری ۵۰ درصد از این گازهاست. پروژه‌های مربوط به این جمع‌آوری عمدتاً در میادین نفتی در مناطق جنوبی و خلیج فارس در حال اجرا هستند و انتظار می‌رود که با اجرای این پروژه‌ها، هدررفت گاز به طور چشمگیری کاهش یابد.
نوسازی زیرساخت‌ها و خطوط انتقال نیز از دیگر اقداماتی است که به کاهش هدررفت گاز کمک می‌کند. برآوردها نشان می‌دهد که برای نوسازی زیرساخت‌ها به حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است. این نوسازی شامل تعویض لوله‌های فرسوده و نصب سیستم‌های پیشرفته نظارت بر نشتی‌ها خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود که هدررفت گاز به میزان ۲۰ درصد کاهش یابد.
همچنین، استفاده از فناوری‌های هوشمند در نظارت بر خطوط انتقال و حسگرهای هوشمند می‌تواند به شناسایی و کاهش نشت گاز کمک کند. در سال جاری، طرحی برای نصب حسگرهای هوشمند در ۱۵۰۰ کیلومتر از خطوط انتقال آغاز شده است که شناسایی نشت‌ها را تسهیل می‌کند.
نیروگاه‌ها نیز یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان گاز در ایران هستند و در حال حاضر، راندمان آن‌ها تنها حدود ۳۹ درصد است. افزایش راندمان به ۵۰ درصد می‌تواند به صرفه‌جویی میلیون‌ها متر مکعب گاز در سال منجر شود. برنامه‌هایی برای افزایش راندمان نیروگاه‌ها به ۴۵ تا ۵۰ درصد در حال اجراست و شامل بهینه‌سازی و نوسازی تجهیزات می‌شود.
در مجموع، کاهش بدمصرفی در صنعت گاز یک ضرورت غیرقابل انکار است و راهکارهای مذکور نشان‌دهنده عزم جدی دولت ایران برای کاهش هدررفت گاز هستند. با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین، انتظار می‌رود ایران در سال‌های آینده به بهبود قابل توجهی در این زمینه دست یابد.
