به گزارش آوای اقتصاد; ضرورت جلوگیری از عرضه مازاد بر نیاز گاز مایع و گمشدن روزانه ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تن گاز مایع موضوعی بود که سه سال پیش خبرگزاری تسنیم نسبت به آن اطلاعرسانی کرده و هشدار داده بود. میزان عرضه خارج از شبکه گاز مایع در اواخر دهه ۹۰ به اندازهای بود که با وجود عرضه دو برابر نیاز واقعی مردم، باز هم شاهد شکلگیری صفهای طولانی تحویل کپسولهای ۱۱ کیلویی گاز مایع در استانهای مختلف کشور از جمله سیستانوبلوچستان، هرمزگان و کرمان در فصول سرد سال بودیم. با راهاندازی کامل سامانه الکترونیکی درخواست فرآوردههای نفتی (سدف) و شناسایی تمامی متقاضیان واقعی گاز مایع در کشور، عرضه گاز مایع بالاخره ساماندهی شد و از گمشدن روزانه ۳۰۰۰ تن گاز مایع جلوگیری به عمل آمد. گاز مایعی که در تناژ بالا با قیمت یارانهای و حمایتی تأمین میشد، اما توسط قاچاقچیان از مرزهای کشور خارج شده و با قیمتهای چند ده برابری به فروش میرسید. کرامت ویسکرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در این خصوص گفت: “سال ۱۳۹۹ میزان تولید روزانه گاز مایع ۶۵۰۰ تن بود که از این میزان، روزانه ۵۸۰۰ تن عرضه میشد؛ در حال حاضر با ساماندهی عرضه گاز مایع در بستر سامانه سدف، در حالیکه روزانه ۷۲۰۰ تن گاز مایع تولید میشود، ۲۸۰۰ تن در روز گاز مایع به مصرف میرسد و نسبت به سال ۹۹ از عرضه ۳۰۰۰ تن در روز گاز مایع مازاد جلوگیری شده است.”
حدود ۵ سال پیش سامانه سدف با هدف توزیع کپسول گاز مایع و نفت سفید برای خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، ایجاد شد تا با پایش این خانوارها، سوخت یارانهای به دست مصرفکننده واقعی برسد و از مسیر اصلی منحرف نشود. در واقع نگرانی اصلی، شفافسازی و جلوگیری از قاچاق گاز مایع بود که در سمت دیگر مرز با قیمتی تا ۶۰ برابر بیشتر به فروش میرسید و سامانه سدف با شناسایی تقاضای واقعی از این انحراف جلوگیری میکرد.
با این حال، در فاصله زمانی حدود ۴ سال، اگرچه برای توزیع نفت سفید سامانه سدف فعال بود، اما گاز مایع هنوز جای خود را در این سامانه پیدا نکرده بود و همین موضوع باعث میشد که اگرچه وزارت نفت بیش از نیاز واقعی گاز مایع تحویل شرکتهای توزیع میداد، اما در بزنگاههایی کپسول گاز در مناطقی که به گاز شهری دسترسی نداشتند، نایاب و حتی کمیاب میشد و قیمت آن که با یارانه دولت در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ حدود ۲۸ هزار تومان بود، بالای ۲۰۰ هزار تومان به فروش میرسید.
در راستای اجرای بند ب تبصره ۱۴ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و آییننامه اجرایی هیات وزیران، توزیع گاز مایع برای مصرفکنندگانی که از گاز شهری بیبهره هستند، همانند گذشته مشمول دریافت گاز مایع یارانهای بوده و بدون تغییر و با نرخ مصوب یارانهای انجام خواهد شد، به شرط آنکه در سامانه سدف ثبتنام کرده و درخواست خود را از این طریق اعلام کنند.
این در حالی است که حدود ۹۵ درصد از متقاضیان دریافت گاز مایع مشمول قیمت یارانهای هستند و ۵ درصد باقیمانده که عمدتاً گاز مایع را برای مصارف غیرضروری و یا به عنوان سوخت دوم استفاده میکنند، با تصمیم دولت، این سوخت را به قیمت ۱۰ درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانهای دریافت خواهند کرد.
با ثبتنام در سامانه سدف، ماهیانه ۴ کپسول گاز مایع به نرخ مصوب هر سال به هر خانوار اختصاص داده میشود. همچنین شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی موظف است تنها درب پالایشگاه، گاز مایع را به صورت عمده تحویل شرکتهای توزیعکننده بدهد که این شرکتها زیر نظر وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرفکننده و تولیدکننده، این سوخت را به شکل کپسول به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، میرسانند.
نکته مهم آن است که توزیع فرآورده گاز مایع توسط عاملین و نمایندگیها فقط از طریق سامانه سدف با زیرساخت الکترونیکی و استفاده از کارت بانکی امکانپذیر خواهد بود. موضوعی که همواره به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، اطلاعرسانی شده است تا در زمان مناسب در سامانه سدف برای دریافت گاز مایع با قیمت یارانهای ثبتنام کنند.
همچنین برای سایر موارد استفاده از گاز مایع، نرخ ۱۰ درصد بیشتر از نرخ یارانه گاز مایع در سامانه سدف بارگذاری میشود. سامانه پاسخگویی به شکایات وزارت صمت در خصوص گرانفروشی و نظارت بر توزیع و سوالات مربوط به نرخ مصوب ۱۲۴ است و هر کدام از افراد که در این زمینه تخلفی مشاهده کردند، میتوانند از این طریق اطلاع دهند.
خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، میتوانند با مراجعه به سامانه سدف به آدرس WWW.newtejaratasan.niopdc.ir درخواست خود را برای دریافت گاز مایع و نفت سفید ثبت کنند.
