به گزارش آوای اقتصاد نشست سالیانه «مجمع جهانی اقتصاد ۲۰۲۵» از روز گذشته کار خود را در داووس سوئیس آغاز کرد. این گردهمایی پنج روزه که اغلب به نام شهری که در آن رخ میدهد شناخته میشود، امسال با شعار «بازسازی اعتماد» برگزار شده است.
تغییرات اقلیمی مانند چند سال گذشته، یکی از اولویتهای داووس امسال نیز هست. تعداد قابلتوجهی از پنلهای تخصصی نشست امسال، روی بحران آب و هوا، منابع انرژی جایگزین و حفاظت از زیست کره زمین متمرکز شدهاند و چشمانداز اقتصاد جهانی نیز دیگر موضوع مهمی است که در پنلهای این نشست بررسی میشود.
اما شاید مهمترین موضوع گفتوگوها در نشست امسال، هوش مصنوعی و فناوریهای نوین باشد. در این حوزه، سخنرانی کلیدی به عهده ساموئل آلتمن، مدیرعامل اوپن ایآی است که با موضوع «فناوری در جهان آشفته» انجام خواهد شد. هوش مصنوعی یکی از داغترین سوژههای بازار در طول سال گذشته بوده است و به نظر میرسد همچنان ادامه دارد. مدیران حوزه تکنولوژی و سیاستمداران نیز قرار است درباره این فناوری تحولآفرین از منظر معادله هزینه-فایده بحث کنند.
بیش از ۱۶۰۰ نفر از صاحبان کسبوکار، از جمله ۹۰۰ نفر از برجستهترین مدیران اجرایی و رؤسای شرکتهای عضو و شرکای مجمع جهانی اقتصاد در این رویداد شرکت خواهند کرد که ۱۲۰ نفر از آنها نوآوران جهانی، پیشگامان فناوری و کسبوکارهای نوین هستند.
انتظار میرود که در داووس امسال بیش از ۳۵۰ رهبر دنیا شرکت کنند، از جمله ۶۰ رئیسجمهوری و نخستوزیر که در میان آنها، نگاهها به دونالد ترامپ، رئیسجمهوری جدید امریکا دوخته شده که به صورت ویدیوکنفرانس در این نشست حضور خواهد داشت و بیشتر کشورها در انتظار سیاستهای تهاجمی وی در حوزه اقتصاد هستند. امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه و ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین نیز در میان رؤسای جمهوری هستند که مجمع جهانی اقتصاد اعلام کرده است امسال به داووس خواهند آمد.
در میان سران سازمانهای بینالمللی که در این رویداد شرکت میکنند نیز نام آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، کریستالینا جورجیوا مدیرکل صندوق بینالمللی پول، تدروس آدهانوم مدیرکل سازمان بهداشت جهانی و مارک روت  دبیرکل ناتو به چشم میخورد. با وجودی که داووس با مشکلات کنفرانسهای دیگر روبهرو میشود که در آن رهبران اظهارات بزرگی میکنند که میتواند مانند وعدههای توخالی به نظر برسد، اما همچنان امید به پیشرفت و ارزش ذاتی در گرد هم آوردن قدرتمندترین افراد جهان برای کار روی پیشرفت فزاینده در موضوعات حیاتی وجود دارد. داووس در ۵۱ سال گذشته از یک گردهمایی تخصصی در حوزه اقتصادی به بستری برای پرداختن به چالشهای جهانی همچون تغییرات اقلیمی، بحرانهای اجتماعی، تحولات فناوری و هوش مصنوعی و عدالت اقتصادی تبدیل شده و از این رو، به تنوع حاضران در آن افزوده شده است.
اما همانگونه که گفته شد محور اصلی این نشست، چگونگی مقابله با تغییرات اقلیمی و تسریعگذار به یک اقتصاد سبز و پایدار است. در این میان، نقش فناوریهای پیشرفته از جمله بیوتکنولوژی برای این هدف بسیار مهم است. فناوریهایی که اثرگذاری صنایع را به گونهای افزایش میدهند که آسیبهای محیط زیستی کمتری نیز به دنبال داشته باشد. نشست امسال، با شعار «همکاری برای عصر هوشمند» برگزار میشود. این شعار به پیشنهاد کلاوس شاب، اقتصاددان آلمانی و رئیس مجمع جهانی اقتصاد برگزیده شده که میگوید «فناوریهای عصر هوشمند به سرعت در حال تغییر جهان هستند و نقطهعطف آن، یک انقلاب اجتماعی یا تیغی دولبه است: یا قدرت بشر را ارتقا میدهد یا میتواند به نابودی آن بینجامد.»
پرسش بنیادین پیش روی رهبران جهان این است که چگونه میتوان از نابودی و گسستگی جلوگیری کرد و آیندهای هوشمند ساخت؟ چگونه میتوان با بحرانهایی مانند تغییرات اقلیمی و استفاده نادرست از فناوری و هوش مصنوعی روبهرو شد؟ آیا اقدام جمعی و رهبری مسئولانه کشورهای دنیا میتواند برابری، پایداری و همکاری را بیشتر کند یا اینکه شکاف موجود را عمیقتر میکند؟ بحث و گفتوگو درباره این موضوع در پنج زیربخش سازماندهی شده است:
احیای رشد و بازنگری در آن، چالشی برای ساخت اقتصادهای قویتر و مقاومتر به نوسانها و تکانههای ریز و درشت اقتصادی است. سؤال بزرگ درباره این موضوع این است که چگونه میتوان منابع جدید رشد اقتصادی را در اقتصاد جهانی شناسایی کرد؟
صنایع در عصر هوشمند
در چند سال گذشته، صنایع ناگزیر به تطبیق استراتژیهای تجاری با تغییرات بزرگ ژئواقتصادی و فناوری شدهاند. در این میان سؤال این است که صاحبان کسب و کارها چگونه میتوانند تعادل میان اهداف کوتاه مدت و الزامات بلندمدت در تحول صنایع بزرگ ایجاد کنند؟
سرمایهگذاری برای مردم
تغییرات ژئواقتصادی، استفاده از اقتصاد سبز و پیشرفت فناوری بر همه ارکان اقتصادی از جمله اشتغال، توزیع مهارت، ثروت، خدمات بهداشتی، آموزشی و عمومی تأثیرگذار خواهد بود. حاضران در داووس ۲۰۲۵ به این سؤال پاسخ میدهند که چگونه میتوان به توسعه یک جامعه مدرن همراستا با توسعه سرمایه انسانی کمک کرد؟
حفاظت از زمین
مشارکتهای نوآورانه و گفتوگو بر سر سرمایهگذاری و استقرار فناوریهای پاک و منطبق با اقلیم زمین به سود اهداف جهانی اقلیمی است. صاحبان کسب و کارها به دنبال جایگزینی سیستمهای انرژی عادلانه، ایمن و پایدار هستند. سؤال این است که چگونه میتوان تأمین مالی برای استقرار فناوریهای جدید را افزایش داد؟ در داووس ۲۰۲۰، بحث و بررسی در این رابطه زیاد بود. سال گذشته، پیشنهادی مبنی بر «اوراق قرضه سبز» ارائه شد که مورد استقبال قرار گرفت. بحث درباره چنین ابزاری به همراه دیگر راهکارها مانند صندوقهای سرمایهگذاری زیستمحیطی و مشوقهای مالیاتی برای اقتصاد سبز، در داووس امسال داغ خواهد بود.
بازسازی اعتماد
در دنیایی که به طور فزاینده، تحولات پیچیده و سریعی در آن رخ میدهد، شکافهای اجتماعی عمیقتر شده، شرایط ژئوپلیتیکی چندقطبی شده و سیاست به سمت حمایتگرایی از تولید داخلی کشورها حرکت کرده است، اتفاقی که موجب اختلال در سرمایهگذاری و تجارت بینالملل شده است. داووس ۲۰۲۵ به این سؤال پاسخ میدهد که ذینفعان اقتصادی چگونه میتوانند راهکارهای جدیدی برای همکاری در حل مشکلات اینچنینی، در سطح بینالمللی و درون جوامع پیدا کنند؟