به گزارش آوای اقتصادمناطق آزاد تجاری در سراسر جهان به‌عنوان بسترهای پیشرو در جذب سرمایه‌گذاری، توسعه تجارت و انتقال فناوری شناخته می‌شوند.در ایران نیز این مناطق می‌توانند نقش کلیدی در شکل‌گیری اکوسیستم نوآوری و فناوری ایفا کنند. با بهره‌گیری از زیرساخت‌های مناسب، حمایت‌های قانونی و مشوق‌های مالی، مناطق آزاد می‌توانند به مراکز رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و صنایع پیشرفته تبدیل شوند.یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های مناطق آزاد در حوزه فناوری، فراهم کردن شرایط برای استقرار مراکز تحقیق و توسعه، پارک‌های علم و فناوری و شتاب‌دهنده‌های استارتاپی است.این مراکز می‌توانند ضمن جذب نخبگان و کارآفرینان، زمینه را برای توسعه فناوری‌های پیشرفته و تولید محصولات دانش‌بنیان فراهم کنند.همچنین، این مناطق فرصت مناسبی برای ایجاد همکاری‌های بین‌المللی در زمینه انتقال دانش فنی و سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌های نوآورانه به شمار می‌آیند.دیجیتالی‌سازی خدمات و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بلاک‌چین، از دیگر حوزه‌های تحول در مناطق آزاد است.
توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و ایجاد شهرهای هوشمند در این مناطق می‌تواند به بهبود بهره‌وری، کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش شفافیت اقتصادی کمک کند.همچنین، حمایت از شرکت‌های فناوری‌محور در حوزه‌هایی مانند فین‌تک، تجارت الکترونیک و حمل‌ونقل هوشمند، می‌تواند به ارتقای جایگاه اقتصادی این مناطق در مقیاس بین‌المللی منجر شود.از سوی دیگر، مناطق آزاد تجاری می‌توانند به هاب صادراتی محصولات دانش‌بنیان تبدیل شوند. کاهش موانع اداری و تسهیل فرآیندهای صادراتی، فرصتی را برای شرکت‌های فناورانه ایجاد می‌کند تا به‌راحتی وارد بازارهای جهانی شوند.این امر علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی، به تقویت دیپلماسی فناوری و حضور پررنگ‌تر ایران در زنجیره ارزش جهانی منجر خواهد شد.با توجه به اهمیت روزافزون فناوری در رشد اقتصادی، مناطق آزاد تجاری ایران می‌توانند با اتخاذ رویکردهای نوآورانه و سیاست‌های حمایتی، به کانون‌های تحول دیجیتال و مراکز تولید فناوری‌های پیشرفته تبدیل شوند.این مسیر، نه‌تنها موجب توسعه اقتصادی پایدار خواهد شد، بلکه زمینه‌ساز ایجاد اشتغال دانش‌بنیان و افزایش رقابت‌پذیری کشور در عرصه بین‌المللی خواهد بود.
