به گزارش آوای اقتصاد، بر اساس تازه‌ترین آمارهای ارائه شده توسط مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری یزد، در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، روند پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در این استان وضعیت قابل توجهی دارد، اما همچنان چالش‌هایی در صف انتظار متقاضیان وجود دارد که نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و منابع مالی بیشتر است.
۱. تسهیلات فرزندآوری: رشد پرداخت و چالش صف انتظار
در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۴، بیش از ۴ هزار و ۳۸۴ فقره تسهیلات فرزندآوری به خانواده‌های یزدی پرداخت شده است. ارزش ریالی این تسهیلات حدود ۴ میلیارد و ۲۰۴ میلیون و ۳۲۰ هزار ریال بوده که نشان‌دهنده تلاش دولت برای تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری است. با این حال، هم‌اکنون ۶ هزار و ۲۶۸ متقاضی دیگر در صف انتظار دریافت این تسهیلات قرار دارند، موضوعی که بیانگر وجود تقاضای بالای خانوارها و محدودیت‌های منابع در این بخش است.
۲. تسهیلات ازدواج: حمایت مالی موثر ولی نیازمند توسعه بیشتر
در حوزه تسهیلات ازدواج نیز طی همین بازه زمانی، ۳ هزار و ۶۷۶ فقره تسهیلات پرداخت شده است که مجموع آن بیش از ۱۲ میلیارد و ۵۷۰ میلیون و ۹۴۵ هزار ریال است. با وجود این حمایت مالی، تعداد ۴ هزار و ۴۵۹ زوج یزدی هنوز در صف انتظار دریافت وام ازدواج هستند. این آمار نشان می‌دهد که ازدواج جوانان به عنوان یکی از اولویت‌های اجتماعی استان، به حمایت مالی قابل توجهی نیاز دارد.
۳. نقش بانک‌ها در توزیع تسهیلات
بررسی‌ها نشان می‌دهد بانک‌های ملی، ملت و صادرات بیشترین سهم را در پرداخت تسهیلات فرزندآوری و ازدواج به خود اختصاص داده‌اند. در مقابل، بانک‌های سپه، رفاه و صادرات با بیشترین صف انتظار وام فرزندآوری و بانک‌های ملت، تجارت و صادرات با بیشترین صف انتظار وام ازدواج مواجه‌اند. این توزیع ناعادلانه نشان‌دهنده نیاز به هماهنگی و بازنگری در روند تخصیص منابع بانکی برای رفع گلوگاه‌ها است.
۴. رتبه استان یزد در کشور: عملکرد موفق اما در حال تغییر
یزد در سال ۱۴۰۲ با کسب رتبه چهارم کشوری در حوزه ازدواج و رتبه دوم در حوزه فرزندآوری، عملکردی موفق داشته است. اما در سال ۱۴۰۳، این رتبه‌ها به ترتیب به پنجم در ازدواج و هنوز اعلام نشده در فرزندآوری تغییر یافته است. این روند نیاز به تحلیل دقیق‌تر علل کاهش رتبه‌ها دارد تا سیاست‌گذاران بتوانند با اقدامات هدفمند، این روند را اصلاح کنند.
۵. نرخ باروری استان یزد: علائم امیدوارکننده اما چالش‌های پیشرو
نرخ باروری استان یزد در سال ۱۴۰۳ به ۱.۹۱ رسید که این استان را در جایگاه پنجم کشور پس از استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خوزستان و هرمزگان قرار داده است. این نرخ بالاتر از حد میانگین ملی می‌تواند نشانگر تاثیر مثبت سیاست‌های حمایتی باشد، اما همچنان فاصله قابل توجهی با نرخ جایگزینی جمعیت دارد که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
نتیجه‌گیری و توصیه‌ها:
استان یزد با وجود موفقیت‌های چشمگیر در حوزه پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری، با چالش‌هایی چون صف‌های طولانی انتظار و توزیع ناعادلانه منابع بانکی مواجه است. برای بهبود وضعیت، پیشنهاد می‌شود:
- افزایش بودجه و تسهیلات بانکی ویژه ازدواج و فرزندآوری با توجه به تقاضای بالای خانوارها.
- بازنگری در نظام تخصیص تسهیلات به منظور کاهش صف انتظار و جلوگیری از تمرکز منابع در چند بانک خاص.
- پیگیری و تحلیل دقیق علل کاهش رتبه استان در سال ۱۴۰۳ و طراحی برنامه‌های هدفمند برای ارتقا آن.
- توسعه برنامه‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای ترغیب بیشتر خانواده‌ها به فرزندآوری و تسهیل ازدواج جوانان.
- همکاری بین‌بخشی بین استانداری، بانک‌ها و نهادهای مرتبط برای ایجاد نظام جامع حمایت از خانواده.
این اقدامات می‌توانند یزد را در مسیر حفظ جایگاه پیشرو و ارتقای رفاه اجتماعی خانواده‌ها قرار دهند و زمینه‌ساز رشد جمعیت و تحکیم بنیان خانواده در استان باشند
