به گزارش آوای اقتصاد، به نقل از ایسنا، آزادراه تهران – شمال یکی از مهمترین پروژههای حملونقل و زیرساختی ایران است که اتصال پایتخت به شمال کشور را کوتاهتر، ایمنتر و سریعتر میکند. این پروژه که بیش از ۴۰ دهه سابقه ایده و اجرا دارد، از ابتدا با پیچیدگی و به همین سبب وقفههای طولانی روبرو بود؛ بهطوری که چند نسل از مدیران، دولتها و سیاستها را پشت سر گذاشته است.
چگونگی اجرای این پروژه بزرگ بهویژه در قطعه سوم – که بخشی از آن از سیاهبیشه تا مرزنآباد است – حساسیت و اهمیت قابل توجهی دارد. طول قطعه سوم بیش از ۵۰ کیلومتر است و بهدلیل عبور از پهنههای کوهستانی و همجواری با مناطق حفاظتشده، محل تلاقی منافع توسعه زیرساختی و دغدغههای زیستمحیطی بوده است. در این شرایط پای گزینههایی مانند عبور این مسیر از داخل یا حاشیه مناطق حفاظتشده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیطزیست به میان آمد؛ موضوعی که بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست با مخالفت جدی این سازمان روبرو شده و با شرط انجام مطالعات به گزینه تونل زدن محدود شده است.
راه و شهرسازی: ۸ کیلومتر از تهران – شمال مجوز محیط زیست دریافت کرده
هوشنگ بازوند – معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور – درباره پیشبرد پروژه قطعه سوم آزادراه تهران – شمال گفت: قطعه سوم آزادراه تهران – شمال به طول تقریبی بیش از ۵۰ کیلومتر است که حالا برای احداث بخشی از این قطعه، به طول ۸ کیلومتر از سیاهبیشه تا ولیآباد مجوز محیط زیست دریافت شده است. بر همین اساس عملیات اجرایی این محدوده بهزودی آغاز میشود.
معاون وزیر راه تاکید کرده بود: ساخت این هشت کیلومتر با موافقت صد درصدی محیط زیست انجام میشود و پیشنهاد محیط زیست این بوده که راههای دسترسی حذف شود و همه مسیر تونل باشد که وزارت راه نیز با این موضوع موافق است.
وی گفته بود: «اگر این هشت کیلومتر احداث شود، مسیر پنج دقیقهای خواهد شد و حلقه پرترافیک برداشته میشود. امیدواریم ظرف چهار سال این پروژه را تمام کنیم. کل مسیر به صورت تونل است و ۱۰۰ درصد با نظر محیط زیست انجام می شود.»
محیط زیست: یک مسیر پیشنهادی تهران- شمال رد و یک مسیر، قابل بررسی اعلام شد
در همین رابطه صدیقه ترابی – معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست – در گفتوگو با ایسنا در خصوص آخرین وضعیت اعطای مجوز ارزیابی زیستمحیطی آزادراه تهران – شمال گفت: طول بخش مورد بررسی آزادراه تهران – شمال ۵۲ کیلومتر بود. در این خصوص از یک کارشناس بینالمللی دعوت شد تا کل گزارشها را بهصورت تخصصی مرور و ارزیابی کند.
وی افزود:وزارت راه و شهرسازی گزارشی ارائه کرد که بر اساس آن دو گزینه مسیر برای این ۵۲ کیلومتر ارائه شده بود؛ یکی از آنها عمدتاً از داخل منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست عبور میکرد. بر همین اساس نیز این مسیر رد شد.
ترابی در ادامه گفت: این مسیر، منطقه حفاظت شده را به دو بخش مجزا تقسیم میکرد و دو محور مهم «مطالعات هیدرولوژی» و «مطالعات اجتماعی» در گزارشهای اولیه وجود نداشت. با توجه به اینکه بدون این مطالعات امکان تصمیمگیری نهایی درباره کل مسیر ۵۲ کیلومتری وجود نداشت، مقرر شد مطالعه این دو محور بهصورت کامل انجام شود.
ترابی در خصوص موضع سازمان حفاظت محیط زیست درباره دومین مسیر پیشنهادی وزارت راه نیز گفت: مسیر دوم بهعنوان گزینه قابل بررسی اعلام شد اما تأکید کردیممطالعات تکمیلی باید برای تصمیمگیری نهایی انجام شود و گزارش آن را ارائه دهند.
۸ کیلومتر در دست بررسی ویژه است
وی با اشاره به روند فعلی بررسیها گفت: در حال حاضر دو تیم تخصصی مشغول انجام این مطالعات هستند و پس از ارائه خروجی نهایی، تصمیمگیری درباره کل مسیر انجام خواهد شد. با این حال در هر دو گزینه پیشنهادی، حدود ۸ کیلومتر از مسیر مشترک بود. از آنجا که اجرای این بخش میتواند بخشی از مشکلات ترافیکی منطقه را کاهش دهد و به تردد مردم کمک کند، بررسیهای ویژهای برای این قطعه در دستور کار قرار گرفت.
با ایجاد مسیر از داخل منطقه حفاظت شده مخالفت شد؛ وزارت راه به دنبال دسترسی
ترابی افزود: برای این ۸ کیلومتر، از مجریان پروژه خواسته شد جزئیات کامل برنامه مدیریت زیستمحیطی (EMP) مانند اقدامات برنامهریزی شده برای انجام در کارگاهها و روشهای پیشبینی شده برای اجرای پروژه ارائه شود.
وی در ادامه گفت: درخواست ایجاد مسیر دسترسی از داخل منطقه حفاظتشده مطرح شده بود که با آن مخالفت شد و تأکید کردیم تنها در صورت ضرورت ایجاد مسیر دسترسی، آن هم با حداقل طول ممکن و با بیشترین فاصله از منطقه حفاظتشده، میتوان گزینهای را بررسی کرد. در این خصوص تاکید شد که این مسیر باید کمترین خسارت زیستمحیطی را به همراه داشته باشد.
این نخستین پروژه با الزام نظارت مستقیم زیستمحیطی حین اجراست
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این پروژه نخستین پروژهای است که در آن الزام نظارت مستقیم زیستمحیطی حین اجرا بهصورت رسمی اعمال شده است. بهطور صریح اعلام شد که اجرای این ۸ کیلومتر باید با رعایت صددرصدی نظرات و الزامات محیط زیستی انجام شود و ناظر زیستمحیطی بهصورت مرحلهبهمرحله در کنار پروژه حضور داشته باشد.
پیمانکار راضی نبود؛ وزارت راه پذیرفت
ترابی در پایان گفت: نظر سازمان حفاظت محیط زیست باید صد درصد انجام شود. خوشبختانه با وجود برخی مقاومتهای اولیه از سوی پیمانکار، همکاری مناسبی از سوی وزارت راه شکل گرفت. گزارشها بازبینی شد، نتایج ارائه و شروط سازمان حفاظت محیطزیست، از جمله ارائه EMP و حضور ناظر زیستمحیطی پذیرفته شد. از یک سو وزارت راه پذیرفت که ملاحظات محیطزیستی باید بهطور کامل رعایت شود و از سوی دیگر سازمان حفاظت محیطزیست نیز با رویکردی تعاملی، برای انتخاب مسیری با کمترین آسیب به محیط زیست کشور همراهی لازم را انجام داد.
