به گزارش آوای اقتصاد; وزارت نیرو در گزارش فصلی جدید خود که به نقل از دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی منتشر شده، اعلام کرده است که بررسی شاخصهای کلان بخش آب در سهماهه اول سال ۱۴۰۳ نشاندهنده تغییرات مثبت قابل توجهی است. این گزارش که تحت عنوان «بررسی و تحلیل شاخصهای کلان بخش آب در سهماهه اول سال ۱۴۰۳» منتشر شده، به تفصیل به وضعیت بارشها و تغییرات دمایی پرداخته است.
طبق این گزارش، میانگین بارش کل کشور در سهماهه اول سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۱۰۶ درصدی و نسبت به میانگین بلندمدت فصول بهار با افزایش ۶۷ درصدی همراه بوده است. این بارشهای بهاری به طور قابل توجهی، حدود ۴۲ درصد از حجم بارش سالانه نرمال را در همین فصل تأمین کرده و این رقم به نسبت آمار بلندمدت بارش بهار، به یک چهارم میرسد.
در بازه زمانی ۹ ماهه اول سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۲، که از اول مهرماه ۱۴۰۲ تا پایان خردادماه ۱۴۰۳ به طول انجامیده، میانگین بارش کشور به ۲۴۲ میلیمتر رسیده و این میزان نسبت به میانگین بلندمدت با رشد ۲ درصدی همراه بوده است. در این مدت، بارشهای قابل توجهی در اکثر مناطق کشور مشاهده شده و تنها مناطق شمال غرب و برخی نواحی پراکنده در دامنه جنوبی البرز از این وضعیت مستثنی بودهاند. دمای میانگین کشور در این فصل همچنان در حال افزایش است، اما این افزایش نسبت به دو فصل قبل چشمگیر نبوده است.
با توجه به بارشهای مطلوب بهاری، درصد پرشدگی سدهای کشور ۹ درصد نسبت به سال آبی گذشته افزایش یافته و حجم ذخایر سدها تا پایان بهار به حدود ۳۴ میلیارد مترمکعب رسیده است. همچنین تولید برقابی در سهماهه نخست بهار روندی افزایشی داشته و به طور متوسط ۷.۱ درصد از کل تولید برق کشور را به خود اختصاص داده است. وضعیت عمده سدهای کشور در شرایط مطلوبی قرار داشته و با توجه به افزایش درصد پرشدگی سدها، به ویژه سد دوستی و چاه نیمههای سیستان، میتوان انتظار داشت که سالی بدون تنش آبی در شمال استان سیستان و بلوچستان رقم بخورد. سد دوستی نیز میتواند نقش مهمی در تأمین آب شرب کلانشهر مشهد ایفا کند.
در افغانستان نیز شرایط ترسالی و نرمال حاکم است و این کشور به لحاظ آب و هوایی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. در شمال غرب کشور، در حوضه آبریز ارس، شرایط نرمال و ترسالی خفیف حاکم بوده که تأثیر مثبتی بر جریان نرمال رودخانهها داشته است. در عراق و شرق ترکیه نیز ظرفیت آبدهی رودخانههای دجله و فرات در وضعیت مطلوب قرار گرفته و احتمال وقوع توفانهای گرد و خاک با منشأ خارجی در مناطق غرب و جنوب غربی ایران کاهش یافته است.
در خصوص اعتبارات بخش آب، بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳، مجموع اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای این بخش بالغ بر ۴۸۰ هزار میلیارد ریال بوده، اما تخصیص اعتبار در فصل بهار برای این بخش صورت نگرفته است.
گزارش همچنین به افزایش دما در فصل بهار اشاره دارد؛ میانگین دمای کشور در این فصل ۰.۲ درجه سلسیوس بیشتر از میانگین دمای بلندمدت بوده است. این افزایش، اگرچه نسبت به دو فصل گذشته کمتر است، اما همچنان روند افزایشی دما را نشان میدهد. اکثر استانها افزایش دمایی بین ۰.۰۱ تا ۱.۵ درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت بهار تجربه کردهاند و استان گیلان با افزایش ۱.۵ درجه سلسیوس در صدر قرار دارد.
با توجه به اینکه پاییز گذشته گرمترین پاییز ثبتشده و دمای زمستان نیز بالاتر از میانگین بلندمدت بوده، سال آبی جاری به عنوان یکی از سالهای آبی گرم شناخته میشود. پیشبینیها نشان میدهد که این روند در چهار سال آینده ادامه خواهد یافت و به دنبال آن، دمای فصلی بالاتر از میانگین در فصول آینده نیز مورد انتظار است.
در فصل بهار امسال، تولید برقابی کشور به ۷۰۶۸ هزار مگاوات ساعت رسید و سهم آن از کل تولید برق کشور به طور متوسط ۷.۱ درصد بود. تولید برقابی در این فصل روندی صعودی داشته و از ۱۵۱۱ هزار مگاوات ساعت در فروردین به ۳۲۹۳ هزار مگاوات ساعت در خردادماه افزایش یافته است. این افزایش به دلیل رشد دما و تقاضای بالاتر از یک سو و بهبود شرایط حجم مخازن سدها از سوی دیگر بوده است.