به گزارش آوای اقتصاد;
هالووین، که ریشهای مسیحی دارد، در بسیاری از کشورها در شب ۳۱ اکتبر برابر با نهم آبان برگزار میشود. این جشن با چهرههای نقاشیشده، ماسکهای ترسناک، و لباسهای خاص شهرت یافته و به گفته کارشناسان، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی از مهمترین عوامل گسترش آن در ایران و سایر کشورهای خاورمیانه محسوب میشوند.
بهرغم برخوردهای محدودکننده در سالهای گذشته و تذکراتی که برای برگزاری این جشنها به کافهها و سایر مراکز داده شده، حالا هالووین بیشتر در مهمانیهای خانگی و مدارس لاکچری دیده میشود. گسترش این جشن در بین کودکان به شکلی که آن را مشابه آیینهای ایرانی همچون نوروز برگزار میکنند، موجب نگرانی برخی از جامعهشناسان و منتقدان شده است.
محمد رحیمی، جامعهشناس، با بیان اینکه این جشن از دو منظر قابل نقد است، توضیح میدهد: «از یک سو، برگزاری این جشن توسط برخی از افراد در شبکههای اجتماعی با هدف جلب توجه و جذب لایک، بدون شناخت عمیق از پیشینه آن، صورت میگیرد. از سوی دیگر، حاکمیت و نهادهای فرهنگی باید به احیای جشنهای ملی و محلی بپردازند تا نیاز به این گونه جشنهای وارداتی کاهش یابد.»
این جامعهشناس تأکید دارد که با رشد دهکده جهانی و دسترسی گسترده به فرهنگهای مختلف، نمیتوان در برابر تغییرات اجتماعی ایستاد، اما میتوان از جنبههای همسو با فرهنگ ملی بهره برد و جنبههای ناسازگار را حذف کرد. وی معتقد است هرچقدر در کشور تبلیغات و نقدهای سازنده بیشتری برای آگاهی مردم نسبت به ریشههای این جشن صورت بگیرد، مردم با دید بازتری تصمیم خواهند گرفت.
رحیمی در ادامه اشاره میکند که عدم توجه به جشنهای ملی از سوی حاکمیت و کمبود برنامهریزی برای احیای این آیینها موجب شده جشنهایی همچون هالووین جای خود را به آداب و رسوم بومی بدهند. وی معتقد است که ایجاد جذابیت و احیای این جشنها میتواند مانع از رواج فرهنگهای بیگانه شود.
این جامعهشناس همچنین ضعف فرهنگی و تاریخی را از دیگر دلایل گرایش به فرهنگهای بیگانه عنوان کرده و اضافه میکند: «ضعف حافظه تاریخی و تمایل به هویتهای غیر بومی، افراد را به سمت برگزاری جشنهایی همچون هالووین سوق میدهد؛ جشنی که برای برخی تنها بهانهای برای دیدهشدن در شبکههای اجتماعی است.»
رحیمی در پایان تأکید میکند: «ایران دارای فرهنگی کهن و غنی است، اما عدهای تصور میکنند نزدیکی به فرهنگهای غربی نشانهای از باکلاسی و پیشرفت است، در حالی که فاصله گرفتن از هویت اصیل ایرانی تنها به خلأ هویتی و ضعف در فرآیند اجتماعیشدن میانجامد.»
در نهایت، وی بر نقش مهم خانوادهها، نظام آموزشی و رسانهها در احیای ارزشهای بومی و پر کردن این خلأ فرهنگی تأکید کرد و خواستار تلاشی هماهنگ برای مقابله با نفوذ این گونه فرهنگهای وارداتی شد.
